BİTKİLER NE ZAMAN ÇİÇEK AÇACAKLARINI NASIL BİLİRLER?

Bitkiler ne zaman çiçek açmaları gerektiğini nereden bilirler? İlkbahar mevsiminin geldiğini ve çiçeklenmeye uygun bir zaman olduğunu nasıl anlarlar?

İlkbaharın gelişi ile birlikte ağaçlar ve bitkiler bu harikulade güzel çiçeklerini açmaya başlarlar. Çiçeklenme, birçok bitkinin baharla birlikte başlayan gelişim sürecinin bir parçası. Bitkilerin çiçeklenmesi öyle tesadüfen gerçekleşen, sıradan bir olay değil. Tüm bitkiler sanki ortak bir karar almış gibi fonksiyonlarını gerçekleştirmek için belirli zamanları seçerler. Örneğin çiçeklenme. Bu önceden zamanlanmış fonksiyonlardan birisidir. Bildiğiniz gibi çoğu bitki yılın sadece belli zamanlarında çiçeklenir. Örneğin bazı çiçekler nisan - mayıs aylarında açarlar. Çünkü bu onlar için en uygun aylardır. Bitkiler çiçeklenme için uygun zamanı seçerken güneş ışığındaki değişimleri kontrol ederler. Bu şekilde çiçeklenme ve döllenme için en uygun zaman seçilerek bitkinin neslini devam ettirmesi mümkün olur.

Çiçeklenme, bitkide harekete geçen özel sinyallere ve hücre çekirdeğinde yaratılıştan varolan genetik bir programa bağlıdır. Peki, acaba bunları harekete geçirerek çiçeklenme için en uygun mevsimin geldiğini bitkiye haber veren esas faktörler nelerdir? Birlikte izliyoruz.

Florigen hormonu çiçeklerdeki mevsimlere bağlı gelişimleri başlatan ilk sinyali verir. Yapraklar “florigen” adı verilen bu sinyali, çiçeklerin olduğu dalların uç kısımlarına doğru gönderirler. Günler yeterince uzadığında faaliyete geçen bu hormon, bitkilerde tomurcukların doğru yerde ve doğru zamanda ortaya çıkmalarını sağlar. Bitkiler bu sinyale dayalı özel bir sistemi ağustos ayının sonuna kadar kullanırlar.

Almanya’da Max Planck Enstitüsü, Japonya’da Kyoto ve İsveç’te Umea Üniversiteleri’nde görevli araştırmacılar “tere bitkisi” üzerinde yaptıkları incelemede florigen hormonunun, yapraklardaki FT geninin mesajcı RNA’sı üzerinden sentezlendiğini keşfettiler.

Bitkiler çiçeklenmeyi teşvik eden bir uyarı aldıktan sonra FT geni, yapraklarda uyarılır.  Ardından söz konusu mesajcı RNA, yapraklardan büyümenin meydana geldiği uca doğru ilerler. Orada FT proteini, FD olarak bilinen büyüme ucuna özgü proteinle etkileşime geçer. Bu çift etkili moleküler unsur, bitkilerde tomurcukların doğru yerde ve doğru zamanda gelişmesini sağlar.

Şaşırtıcı değil mi? Her baharda görmeye alışık olduğumuz bu muhteşem güzelliği yaratan Rabbimiz, bitkilerde öyle ince hesaplar, öyle kompleks mekanizmalar varetmiş ki buna hayran olmamak mümkün değil. Tüm bu güzelliğin çamurlu sulardan tesadüfen oluştuğunu söyleyip, bunları Allah’ın yarattığını güya bilim adına inkar etmek çok büyük bir zulümdür, nimetin değerini bilmemektir.

"Şimdi ekmekte olduğunuz (tohum)u gördünüz mü? Onu sizler mi bitiriyorsunuz, yoksa bitiren Biz miyiz? Eğer dilemiş olsaydık, gerçekten onu bir ot kırıntısı kılardık; böylelikle şaşar-kalırdınız." (Vakıa Suresi, 63-65)